مستند جدید شبکه عصر با عنوان «رئیس» به بررسی ابعاد مختلف شخصیت و سیاست‌های رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه پرداخته است. این مستند با تکیه بر اسناد و مدارک معتبر و مصاحبه با کارشناسان برجسته، تصویری واقعی و بی‌طرفانه از قدرت‌گیری و سیاست‌های اردوغان ارائه می‌دهد. احسان شریعتی، تهیه‌کننده مستند «رئیس»، در گفت‌وگو با شبکه عصر به واقعیت رجب طیب اردوغان پرداخته و گفته است: «این فیلم واقعیت اردوغان را با سند و مدرک نشان می‌دهد؛ در حقیقت به عنوان یک مستندساز وارد رودخانه‌ای شده‌ایم بدون این که خیس شویم، یعنی هیچ موضع‌گیری نداشته‌ایم.»
مستند «رئیس» به تاریخچه ترکیه در چند دهه گذشته و چگونگی روی کار آمدن و قدرت گرفتن رجب طیب اردوغان پرداخته است. این اثر به تهیه‌کنندگی احسان شریعتی، کارگردانی محسن کسایی و نویسندگی محمد منتظری از تلویزیون اینترنتی عصر منتشر شده است. در این مستند با کارشناسان و صاحب‌نظرانی همچون شعیب بهمن، سعدالله زارعی، احمد زیدآبادی، مجید اخوان، حسن لاسجردی، ابوالحسن خلج منفرد و احسان موحدیان گفتگو شده است.
چرا مستند «رئیس»؟
شریعتی در این باره توضیح می‌دهد: «مسئله همسایگان اهمیت بسیاری برای ایران دارد و با توجه به سیاست خارجی ما که مبتنی بر عدم درگیری با کشورها است، بهترین راهکار پرهیز از اختلافات و همچنین شناخت طرف مقابل است. در یک ارتباط درست باید طرف مقابل را با همه نقاط مثبت و منفی شناخت. ما نیز در تولید مستند «رئیس» بر اساس همین نگاه پیش رفتیم و دنبال واکاوی چگونگی شناخت صحیح از همسایگان کشورمان بودیم.»
وی ادامه می‌دهد: «متاسفانه برخی تصمیم‌گیران آگاهی درستی نسبت به شرایط جدید منطقه ندارند و بر پایه خیالات تصمیم‌گیری می‌کنند. مستند «رئیس» کوشیده است تا قدم‌هایی هرچند کوچک برای شناخت یکی از مهمترین ارکان سیاست خارجی بردارد. اگر موافقت شود، در مورد چهره‌های دیگر همچون پوتین و سردمداران پاکستان مستندهای دیگری را خواهیم ساخت.»
اهمیت شناخت اردوغان و ترکیه
شریعتی در این زمینه می‌گوید: «ترک‌ها تا قبل از جنگ ایران و عراق برای ما چندان اهمیتی از منظر سیاسی نداشتند اما پس از آن که در جنگ هشت ساله بازی دوگانه‌ای را در پیش گرفتند که هم به ما و هم به عراقی‌ها اسلحه می‌فروختند و از این فرصت استفاده کردند، برخی معادلات عوض شد.»
وی ادامه می‌دهد: «آنها منابع خاصی ندارند اما موقعیت ژئوپولیتیک دارند که اروپا را به آسیا متصل می‌کند و ارتباطات دریایی دارند که نقطه ثقل مهمی محسوب می‌شوند. از دیگر سو، گرچه در چند قرن گذشته اختلافات و مناقشات بسیاری با این دوستان داشته‌ایم، اما مردم ایران و ترکیه از منظر فیزیولوژیکی دی.ان.ای مشترک دارند و این افراد برادران و خواهران ما هستند. لپ کلام مستند ما این است که باید در شناخت این خواهران و برادران و ارتباط درست کار می‌کردیم و پیش از این روی این موضوع متمرکز می‌شدیم.»
تولید مستند؛ چالشی بزرگ
شریعتی درباره فرآیند تولید این مستند توضیح می‌دهد: «کار قرار بود ظرف چند ماه آماده شود اما یک سال و خورده‌ای طول کشید. بودجه کم بود و این یکی از موضوعاتی بود که در کار ما وقفه انداخت. تحقیقات نیز همزمان با تولید انجام می‌شد. به این صورت که وقتی می‌رفتیم با بزرگواری صحبت کنیم از ایشان می‌خواستیم که مصاحبه را ضبط کنیم و در این بین آنها در خلال گفت‌وگو کدهایی می‌دادند که دریچه‌های دیگری را به روی ما باز می‌کرد و کل کار مانند جستجوی گنج پیش رفت.»
وی می‌افزاید: «مثلاً با چیزی نزدیک به 30 نفر که عمدتاً در ایران نبودند تلفنی صحبت کردیم و داده‌هایمان را بسط دادیم؛ برخی تصور غلطی نسبت به ترکیه و سیاست‌های آن داشتند که آن هم در این مسیر اصلاح شد و ما با برترین آدم‌های حوزه ترکیه‌شناسی ارتباط گرفتیم. بسیاری از این افراد داخل ایران نبودند و در فضای مجازی ساعت‌ها با دوستان صحبت و داده‌ها مبسوط شد. حتی تلاش کردیم از کتابخانه ملی ترکیه اطلاعاتی کسب کنیم که نتوانستیم و در نهایت به لطف مطالعات گسترده‌ای که آقای آرمین منتظری به عنوان پژوهشگر در این مستند انجام دادند، توانستیم کار را به سرانجام برسانیم.»
بازخوردها و استقبال عمومی
شریعتی درباره میزان بازخوردها از مستند نیز بیان کرد: «تمام تلاشمان این بود که نشان دهیم اردوغان چه شخصیتی است. در توییتر و اینستاگرام توجهات به مستند «رئیس» بسیار جالب است. به شخصه تصور نمی‌کردم که این چنین شود و تصورم این بود ما یک کار پژوهشی انجام می‌دهیم که تمام می‌شود و می‌رود. اما وقتی بخشی از مستند را در صفحه شخصی منتشر کردم، بازخوردها بسیار زیاد بود. مردم بسیار اقبال نشان دادند و برایم جذاب و قابل تأمل بود چون انتظار آن را نداشتم.»
مخاطبان عزیز می‌توانند برای مشاهده رایگان این اثر به صفحه اثر در سایت عصر مراجعه کنند و رایگان تماشا کنند.
